TOEFL là TOEFL nào?

Tôi đang ở Singapore để dự một hội thảo thường xuyên của AACSB - tổ chức kiểm định khối ngành doanh thương - nhằm giúp các trường có chương trình đào tạo trong khối ngành này chia sẻ kinh nghiệm nâng cao chất lượng theo yêu cầu của AACSB.

Tiếp cận với bộ tiêu chuẩn của AACSB, rồi nghe kinh nghiệm của các trường trong khu vực như Singapore, Malaysia, Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, thì thấy rằng con đường của đại học VN còn gian lao vô cùng, và còn lâu lắm mới có thể ngang bằng với khu vực, chứ đừng nói thế giới.

Trước hết, sự yếu kém của giáo dục đại học VN nằm ngay ở khả năng sử dụng tiếng Anh trong học tập và công tác của cả giảng viên lẫn sinh viên. Mà nếu không có tiếng Anh thì còn nói gì đến việc hội nhập nền kinh tế tri thức ngày nay nữa!

Để viết về những yêu cầu kiểm định của AACSB (viết để khỏi quên), tôi lên mạng tìm thêm thông tin thì tình cờ đọc được mẩu tin này, đã đăng ít lâu trên báo Người Lao động về đề án tiếng Anh 2008-2020 cho hệ thống giáo dục của VN.

Liếc sơ qua bài viết, tôi đọc được dòng thông tin ... kỳ cục (!) như sau, xin trích nguyên văn:

Trong năm đầu tiên, khoảng 20% học sinh (HS) lớp 3 học ngoại ngữ theo chương trình mới và mở rộng dần quy mô để đạt khoảng 70% vào năm học 2015 - 2016 rồi 100% vào năm 2018 - 2019. Đối với môn tiếng Anh, HS tốt nghiệp tiểu học sẽ đạt trình độ bậc 1 (IELTS: 1, TOEFL: 100), tốt nghiệp THCS đạt trình độ bậc 2 (IELTS: 2, TOEFL: 200), tốt nghiệp THPT đạt trình độ bậc 3 (IELTS: 3, TOEFL: 300).

Đọc xong, tôi ... bủn rủn cả chân tay, vì trời ơi, trắc nghiệm tiếng Anh chính là nghề mà tôi được đào tạo, và luận án tiến sĩ của tôi viết đúng về TOEFL và IELTS đấy.

Xin cung cấp một chút thông tin nhanh. TOEFL đã trải qua nhiều phiên bản khác nhau, trong đó phiên bản giấy (PBT) hiện nay không còn ai dùng nữa (trừ institutional TOEFL có lẽ vẫn còn, nhưng institutional TOEFL chỉ dùng nội bộ, ví dụ trong các vòng sơ tuyển của cơ quan). Phiên bản mới hơn một chút là CBT, tức là phiên bản trên đĩa CD, chỉ tồn tại một số năm sau năm 2000, hiện nay cũng không còn sử dụng (trừ trên những đĩa CD với mục đích ôn tập). Phiên bản cập nhật hiện nay là phiên bản kiểm tra trực tiếp trên Internet, gọi là iBT TOEFL.

Mỗi phiên bản nói trên sử dụng một hệ thống điểm khác nhau. Theo tài liệu của ETS cung cấp năm 2005, ở đây, hệ thống điểm của TOEFL trên 3 phiên bản khác nhau là như sau:

- TOEFL PBT (trên giấy): từ 310 đến 677 (không có điểm nào dưới 300 cả!!!!!!!!!!)
- TOEFL CBT (trên đĩa CD): từ 0 đến 300 (điểm 100 CBT tương đương với điểm 407 PBT và điểm 200 CBT tương đương với 533 PBT)
- TOEFL iBT (trên Internet): từ 0 đến 120 (điểm cao nhất là 120, không có điểm nào cao hơn 120! Còn điểm 100 iBT thì tương đương với 250 CBT tức 600-603 PBT)

Riêng ở VN, vì hệ thống thi TOEFL trên giấy đã quá quen thuộc với mọi người (vì TOEFL có mặt tại miền Nam VN từ trước năm 1975), nên khi nói đến điểm TOEFL người ta thường dùng hệ thống PBT, trong đó vài mốc điểm hay được sử dụng là 450 (bắt đầu sử dụng độc lập, có thể sang Mỹ học dự bị), 500 (điểm tối thiểu để được nhận vào đại học ở những trường không kén chọn), 550 (điểm trung bình mà đa số các trường đòi hỏi để nhận vào đại học), 600 (điểm cần đạt để học sau đại học).

Vậy bài viết mà tôi đọc được đưa điểm TOEFL 100, 200 là TOEFL nào? Nếu là PBT, thì đâu có 100, 200 điểm hả trời???? Còn nếu là CBT, hoặc thậm chí iBT, thì không lẽ học sinh ta giỏi đến vậy? Mới hết tiểu học đã đạt 100 iBT, tức tương đương trình độ để nhận vào sau đại học? Hay nếu dùng CBT, thì cũng có thể đạt trình độ vào đại học rồi?

Hèn gì mà bài viết đó nêu là đề án ngoại ngữ "khó khả thi"! Đặt mục tiêu cao vòi vọi như thế (!!!!) thì "khó khả thi" là cái chắc!

Còn nếu không phải vậy, thì không lẽ đề án thực sự muốn đặt mục tiêu là sau khi học xong trung học phổ thông, điểm tiếng Anh của học sinh cũng chỉ mới đạt trình độ 300 PBT, tức là ... không biết gì hết, vì thi TOEFL mà quẹt đại tầm bậy tầm bạ cũng phải đâu đó trên 300 điểm rồi?

Tôi vẫn nhớ, lúc mới mở cửa vào đầu thập niên 1990, khi các trung tâm ngoại ngữ bắt đầu luyện TOEFL (lúc ấy còn TOEFL giấy), người ta cũng đã đăng trên báo các mẩu quảng cáo luyện TOEFL 100, 200, 300, 400, 500. Điều này chẳng qua là vì TOEFL 500 là mục tiêu cần đạt được của nhiều người nên một vài trung tâm ngoại ngữ đầu tiên đã đưa ra các lớp TOEFL 300, 400, 500; sau đó các trung tâm khác bắt chước nhưng không hiểu rõ bèn chế ra các lớp ... 100, 200!!

Lúc ấy, còn khá trẻ nhưng tôi cũng đã làm hết sức mình (!) bằng cách báo cho bạn bè trong nghề làm báo rằng không thể đăng những mẩu quảng cáo như vậy được. Và sau đó ít lâu thì thấy không còn những cái điểm ... "ảo" (vì không tồn tại) là TOEFL 100, 200 như vậy nữa.

Vậy mà bây giờ, gần 20 năm sau ngày TOEFL trở lại thịnh hành tại VN, những điểm số quái gở TOEFL 100, 200 lại được đưa vào đề án này sao? Không hiểu là nhà báo nhầm, hoặc người đánh máy (?) nhầm, hay người viết đề án nhầm (!!!!). Chà, khó hiểu quá!

Thế này thì đến bao giờ giáo dục VN mới hội nhập được nhỉ? Có ai trả lời cho tôi được không, hả trời?