Sunday, February 26, 2012

Thư trả lời chị Phạm Thị Ly

Tình cờ tôi được bạn bè báo cho biết chị Phạm Thị Ly có thư ngỏ gửi tôi ở trên trang web của chị ấy. Tôi không rõ chị ấy viết bài đó từ hôm nào, vì bình thường tôi không đọc trang của chị ấy mà chỉ đọc lướt qua khi có bạn bè hay học trò báo cho biết có gì liên quan đến cá nhân hoặc công việc của mình mà thôi.

Mọi người có thể đọc nó tại đây.

Có lẽ cả tôi với chị Ly đều là những người có nhiều người biết đến. Ai như thế nào đều có cả một quá trình lâu dài để chứng minh. Và tất cả những người biết chúng ta đều là người lớn, chí ít cũng là các sinh viên đã trưởng thành, nên không ai có thể lừa ai được.

Vì chính chị Ly muốn nhắc lại vấn đề này nên tôi xin nói như sau:

Từ lâu nay tôi vẫn chờ - và cho đến hôm nay thì hoàn toàn thất vọng - một lời xin lỗi chính thức từ chị Ly về những hành động đạo văn, dù vô tình hay cố ý, của chị ấy, không phải chỉ về bài dịch mà tôi vô tình phát hiện với đầy đủ chứng cớ, mà còn nhiều thứ khác. Những thứ ấy chị Ly biết rõ, có lẽ không cần nhắc lại vì đã được nêu ra trước đây, và cũng chẳng tốt đẹp gì cho chị, nhưng tôi cũng sẵn sàng đưa ra công khai nếu chị Ly có yêu cầu đối chất - là điều mà trước đây chị đã một lần yêu cầu tôi (theo lời của chị là "minh định") với thái độ rất tự tin ngạo nghễ đến khó hiểu, chắc chị vẫn nhớ.

Ngay cả bài dịch mà chị Ly bảo rằng chị ấy nhầm lẫn, tôi cũng có một chứng cớ rất rõ ràng rằng chị ấy đã không nói đúng sự thật, liên quan đến một chỗ sửa ở cuối bài dịch của tôi theo hướng có lợi cho chị ấy, trong khi chị Ly thì bảo rằng chị không đọc lại bài dịch nên mới bị nhầm lẫn như thế. Tôi có hỏi lại về chi tiết này, nhưng chị Ly đã không trả lời (không thèm trả lời, hay không thể trả lời?)

Về việc chị ấy nói rằng chỉ vì việc nhầm lẫn ấy mà chị ấy phải rời vị trí PHT, lại một lần nữa tôi thấy chị nói không đúng. Ai quan tâm đến việc này nên hỏi người nguyên là cấp trên của chị ấy. Còn tôi, tôi muốn nói trực tiếp với chị Ly điều này: khi tiếp xúc với cấp trên của chị Ly - người mà tôi rất kính nể vì đã hết sức chân thành xin lỗi tôi, face-to-face, về sự cố này, trong khi lẽ ra điều ấy phải đến từ chị Ly - thì tôi đã nói rằng tôi chỉ cần một lời xin lỗi, một sự thừa nhận sai sót, để chị ấy thực sự rút kinh nghiệm, và đã đồng ý gặp chị Ly ba mặt một lời theo đề nghị của cấp trên của chị ấy. Nhưng rồi việc ấy đã không xảy ra, mà không phải do tôi - do ai thì nên hỏi chị Ly.

Quanh vụ "nhầm lẫn" bài dịch của tôi, thực ra tôi đã không nhận được một lời xin lỗi nào ngoài bức thư mà chị ấy đã viết gửi tất cả mọi người - bằng tiếng Việt không dấu, một cách tỏ thái độ xem thường người khác, vì những bức thư khác chị ấy đều viết có dấu đầy đủ - vốn chỉ nhằm mục đích che đậy cho chính mình, chứ không hề gửi riêng để giải thích và/hoặc xin lỗi tôi. Trong khi đó, để chất vấn thêm về những điều chưa rõ quanh việc này tôi đã gửi mail riêng cho chị ấy. Chị Ly không những không trả lời mà còn đưa lên trang web của mình những lời chửi xéo, đại ý là không có thì giờ đâu mà quan tâm đến những con người chỉ biết dùng thì giờ của mình để hạ thấp người khác, đại khái thế. Bài viết ấy sau đó chị ấy đã xóa đi, có lẽ theo yêu cầu của cấp trên, tôi nghĩ thế, nhưng tôi vẫn còn lưu lại, như lưu những trải nghiệm về một con người.

Cũng giống như vụ VTV và cô Lượm, tôi mãi chờ một lời xin lỗi, và đến bây giờ thì tôi có thể hoàn toàn kết luận rằng chẳng cần gì phải chờ nữa: lời xin lỗi ấy sẽ không thể có được từ một người cao ngạo vô lối như thế. Tôi thấy qua bức thư ngỏ trên trang web của chị Ly, lại một lần nữa chị ấy đang lên mặt dạy đạo đức cho tôi như trước đây khi còn đang nợ những câu hỏi của tôi. Giả dụ nếu tôi cần học đạo đức, thì chị Ly đóng vai thầy dạy đạo đức liệu có phù hợp không nhỉ?

Tôi muốn nhấn mạnh rằng tôi chẳng có lý do riêng gì, lại càng không có thời gian, để phải quan tâm đến chị Ly như chị Ly đã nghĩ (chẳng lẽ chị lại cho rằng chị quan trọng đến thế đối với cuộc đời của tôi?) Việc tôi mở ngoặc trong bài viết mà chị Ly đề cập đến hay bất kỳ bài nào khác là điều tôi làm rất bình thường, vì tôi xem blog là nơi để ghi lại mọi reflections của tôi về mọi việc xảy ra trong cuộc đời tôi, xung quanh tôi, trong đó có rất nhiều việc liên quan đến chính bản thân tôi, dù xấu dù tốt. Nhưng việc xấu có liên quan đến người khác thì tôi luôn để ở dạng ẩn danh vì chỉ viết cho mình chứ không có mục đích bêu xấu người khác (chị nhớ lại xem, tôi cũng đã làm như thế với entry "Buồn hay phẫn nộ"), vì vậy, chỉ có người trong cuộc thì mới hiểu được kinh nghiệm mà tôi nhắc đến là gì mà thôi.

Mặc dù rất thất vọng về tư cách của chị Ly, và phẫn nộ vì hành vi đạo văn - dù vô tình hay cố ý - ở những mức độ khác nhau của chị Ly, trong đó có những hành vi liên quan đến tôi, nhưng những entry mà tôi tôi đã viết trong đó nêu ra những việc chẳng lấy gì làm tốt đẹp liên quan đến chị Ly thì tôi đã cất đi, để việc ấy được khống chế trong phạm vi hẹp vì lan ra quá rộng sẽ chẳng tốt gì cho chị ấy. Lẽ ra chị Ly phải cám ơn tôi vì điều ấy, và chắc chắn là không thể cám ơn bằng bức thư ngỏ lên giọng răn dạy đạo đức mà tôi đang đề cập đến ở đây.

Tôi không dùng blog để đôi co, và vì thế những entry ghi lại những điều không mấy tốt đẹp thì tôi sau khi đọc lại tôi đều cất đi để lưu cho riêng mình chứ không để public. Nhưng riêng entry này thì tôi sẽ để lại, để trả lời entry của chị trên trang của chị ấy, vì nếu không thì mọi người sẽ không đủ thông tin.

Chị Ly có đề nghị mọi chuyện nên chấm dứt ở đây. Mọi việc thì nó sẽ chấm dứt thôi chị ạ, dù chuyện lớn đến mấy đi nữa, vì sẽ chẳng có ai có thì giờ để nhớ. Huống chi đây chỉ là chuyện không đáng gì. Nhưng ký ức của tôi về những điều đã gây cho tôi ấn tượng mạnh - xấu hoặc tốt - thì nó vẫn còn đó, và thỉnh thoảng khi reflect về những gì có liên quan thì nó sẽ lại tuôn ra, độc lập với ý thức của tôi. Lúc ấy, nếu dòng liên tưởng của tôi có liên quan đến việc của chị, thì chắc chị lại cho rằng tôi cố tình xúc xiểm mạ lỵ chị (chẳng lẽ trong đời tôi chỉ có một mình chị để quan tâm?). Nếu sau này có như thế nữa thì tôi cũng đành chịu thôi. Nghìn năm bia miệng, chị ạ.

Có bao giờ chị nghĩ rằng cách tốt nhất để chấm dứt nó là hãy học ngay từ thái độ của người nguyên là cấp trên của chị, đó là chân thành và dũng cảm thừa nhận sai sót với chính người mà chị đã gây ra điều sai trái hay không?
---
Tôi cũng muốn nói một lần cho rõ đến mọi người và nhất là chị Ly như thế này: việc dịch một bài ngăn ngắn như bài chị đã lấy của tôi là hoàn toàn không khó khăn gì, khi ngày nay đã có google dịch và hàng trăm công cụ khác hỗ trợ. Hoặc có thể bỏ ra với giá vài chục ngàn, một trăm ngàn/trang là sẽ có ngay nhiều người dịch. Ở TT tôi thì có lẽ có hàng chục em có thể dịch bài ấy, trừ một vài thuật ngữ hoặc kiến thức, kinh nghiệm mà các em không có. Vì vậy sẽ không ai đánh giá chị hay tôi ai giỏi hơn ai qua một bài dịch đó.

Vấn đề là với sự cố đó, và hàng loạt những việc khác nữa, thì tôi có rất nhiều câu hỏi về việc liệu chị có hay không ý thức về bản quyền và công sức lao động trí tuệ của người khác, trong đó có tôi? Vì nếu chị không có ý thức về điều này thì chẳng thể nào tôi dám làm việc khi có chị ở xung quanh, vì luôn phải cảnh giác xem mình có cái gì hở ra và có thể bị mất bản quyền hay không. Những câu hỏi của tôi dành cho chị trước đây là hoàn toàn chính đáng, nhưng tôi đã không nhận được câu trả lời, mà cũng chẳng có được sự thừa nhận như sau này chị đã gián tiếp thực hiện ở nơi này nơi khác khi nói rằng chị đã sai (có thể do không biết?). Mà ngược lại, dường như chị lại cho rằng đó là sự đố kỵ, ganh ghét, xúc xiểm của tôi đối với chị? Nếu chị ở vào vị trí của tôi thì không hiểu chị sẽ nghĩ như thế nào nhỉ?

Cho nên, nếu mọi việc cứ dây dưa mãi không chấm dứt như thế này thì có lẽ chị cũng thấy rằng ít ra đó là một phần trách nhiệm của chị chứ. Hay lại cũng chỉ là tại tôi nữa, một người hình như chỉ biết lấy việc hạ thấp người khác làm mục đích tồn tại của đời mình (như chị đã nói)? Mà kể cũng lạ, sao tôi lại cứ phải có thái độ như thế với riêng một mình chị, chị Ly nhỉ?
----
Tôi cũng muốn nhắc lại với chị tựa đề của một email mà tôi đã gửi cho chị lần cuối cùng khi còn xem nhau là "bạn": "Mọi người không có cái quyền ấy đâu Ly ạ!". Mong chị cố gắng nhớ lại xem tại sao quan hệ "tốt" giữa chúng ta lại chấm dứt nhé, vì tôi thấy trong thư chị viết gửi tôi thì chị bảo là không rõ tại sao, rất ngây thơ!

No comments:

Post a Comment