Còn ai không đọc tiếng Anh, hoặc làm biếng, thì có thể xem phần tóm tắt và bình loạn dưới đây của tôi.
---------------
Bài viết mà tôi giới thiệu ở đây có tựa tiếng Anh là "Yes, you really should go into debt for Yale", dịch (thoát) sang tiếng Việt là "Ừ, cứ mạnh dạn vay tiền rồi vào Yale mà học".
Cái tựa này nghe "khiêu khích" quá phải không? Ừ, khiêu khích thật chứ, vì hiện nay đa số các nhà nghiên cứu giáo dục ở Mỹ cho rằng các trường tư có tiếng như Harvard, Yale, Stanford vv đang thu học phí cao một cách vô lý, mà nếu xem việc đi học đại học là một sự đầu tư thì có lẽ không đáng để người học phải tốn kém như thế, khi những lợi ích sau khi tốt nghiệp của trường tư so với trường công cũng chẳng hơn kém nhau là mấy.
Nhưng tác giả của bài viết mà tôi đang giới thiệu ở đây lại chứng minh điều ngược lại. Well, không ngược hoàn toàn, nhưng nói chung là tác giả bài viết không đồng ý với quan điểm tôi mới nêu ở trên. Trong bài viết của mình, Heather (tên riêng của tác giả) trích dẫn Thornfinn, người đã tìm được kết quả nghiên cứu của một nhóm nghiên cứu thuộc 3 trường Harvard-Berkeley-Northwestern. Nhóm này đã chứng minh được mối liên hệ giữa thứ hạng của một trường đại học và thu nhập của sinh viên khi tốt nghiệp, theo đó trường có thứ hạng càng cao thì sinh viên tốt nghiệp cũng có thu nhập càng cao.
Well, đó là mô tả tổng quát. Nói chính xác là có một mối liên hệ, nhưng đó không phải là một liên hệ tuyến tính. Dùng ngôn ngữ bình dân để diễn nghĩa lại câu tôi vừa viết thì như thế này: đúng là sinh viên các trường top như Harvard, Yale vv có thu nhập cao thật, nhưng đó là những trường tốp đầu thực sự mà thôi, có thể là vài chục trường đầu bảng. Còn sau đó thì sự khác biệt về thu nhập giữa sinh viên tốt nghiệp các trường khác nhau có giảm đi nhiều. Chẳng hạn, tốt nghiệp một trường có thứ hạng 75 với một trường có thứ hạng 125 thì thu nhập cũng chẳng khác nhau là mấy. Để rõ hơn, có thể xem hình dưới đây.
Rồi đó, tất cả bài viết chỉ có vậy. Bạn nghĩ sao? Cũng thú vị chứ, phải không, khi đọc những kết luận dựa trên số liệu cụ thể, theo kiểu Mỹ (nói cái gì cũng phải có chứng cứ, kết luận gì cũng phải có nghiên cứu nghiêm chỉnh). Nhưng tôi đọc xong thì cũng hơi ... thất vọng một chút. Vì tôi vẫn luôn tin vào việc "đứng trên đôi chân của mình", và thường nói với các con tôi rằng tất cả là do mình, chứ không phải là do nhân thân và lý lịch (con cái nhà ai, quen biết những ai, học hành ở trường nào ...). Thế mới biết, hóa ra là ông cha mình đã nắm được chân lý này từ lâu rồi, rằng "nước chảy chỗ trũng", hoặc, ngậm ngùi hơn một chút:Con vua thì lại làm vua
Con sãi ở chùa lại quét lá đa.
Thế này thì chẳng trách tại sao mà mọi người đều muốn cho con cái đi tỵ nạn giáo dục hết cả! Không biết "bao giờ dân nổi can qua" nhỉ? Để "con vua lúc ấy phải ra quét chùa" nữa chứ, để con tui quét hoài sao được, phải không bà con?
cũng thú vị!
ReplyDelete