Cải cách thi cử tại VN: Bao giờ cho đến tháng 10?

Sáng nay, đọc tin trên trang trang web của báo Khoa học và Phát triển, thấy một mẩu tin đã lâu rồi nhưng hôm nay mới đọc, là "Năm 2010 vẫn giữ nguyên 2 kỳ thi". Ở đây.

Tin này không có gì mới, vì ai cũng biết rồi. Tất nhiên là tôi cũng biết. Và đồng tình với quyết định nói trên, vì trong điều kiện chuẩn bị chưa tới đâu như thế này, thì tốt nhất là không nên thay đổi lớn, mà cần cải thiện dần, làm tốt hơn những điều đang làm, make incremental changes. Đó là giải pháp duy nhất đúng.

Nhưng thắc mắc, sao ở VN mọi việc lại có thể chậm đến thế? Tôi nhớ có ai đó đã nói, VN phát triển theo hình sine? Tại sao thế nhỉ?

Vì cứ lấy chính lịch sử của mình ra mà xét, thì việc cải cách thi cử ở VN đã được đặt ra cho đến nay tối thiểu là 15 năm rồi! Lúc ấy, khoảng đầu thập niên 1990, tôi đang là một giáo viên "quèn" ở Khoa Ngữ văn nước ngoài của trường Đại học Tổng hợp TP HCM. Lúc ấy, công cuộc cải cách giáo dục ĐH ở VN đang diễn ra mạnh mẽ.

Lúc ấy, Bộ trưởng Giáo dục là GS Trần Hồng Quân, còn Vụ trưởng Vụ Đại học là GS Lâm Quang Thiệp. Người ta rất nói nhiều đến việc cải cách tuyển sinh, rồi áp dụng hình thức thi trắc nghiệm như một hình thức thi cử tiên tiến, hiện đại, tiết kiệm, chính xác, khoa học. Lúc ấy, TS Nguyễn An Ninh (nay là Cục trưởng Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục) còn đang ở ĐH Đà Lạt, và sau đó là nơi đi đầu thử nghiệm áp dụng kỳ thi tuyển sinh bằng trắc nghiệm vv.

Nên "con bé" này (well, cũng không bé lắm nhưng ở tuổi ấy, lại là phụ nữ, thì ở VN tôi chẳng là cái gì cả, chỉ được xem là một "con bé" thôi, biết gì mà nói!) mới "bày đặt" đòi đi học về ngành "đo lường đánh giá trong giáo dục" (tiếng Anh là Educational Measurement and Evaluation), để hy vọng khi về sẽ đóng góp vào việc cải cách thi cử ở VN (utopian, mà bây giờ mới nhận ra!).

Vậy, từ lúc tôi bắt đầu đi (1993) đến nay là gần 20 năm rồi! Còn nếu tính từ lúc về, tức cuối 1996, thì đến nay cũng xấp xỉ 15 năm!

Và công cuộc cải cách thi cử ỏ VN dường như vẫn còn xa? Mà tôi thì sắp về hưu mất rồi, thật thế!

Nên mới hỏi, bao giờ cho đến tháng 10?

Nhân tiện, cuối năm 2008, khi nghĩ rằng năm 2009 là năm cuối cùng còn 2 kỳ thi (vì lúc ấy chủ trương là như thế), nên Trung tâm của tôi có tổ chức một hội thảo lớn về đổi mới tuyển sinh, và tôi có viết bài này để đóng góp những giải pháp về việc đổi mới tuyển sinh cho Bộ Giáo dục. Nay đưa lại lên đây, vì thấy ý tưởng vẫn còn dùng được (vì mọi việc đã thay đổi gì mấy đâu).

Các bài viết trong hội thảo ấy cũng đã được in lại thành sách, cuối năm 2009. Trong đó có nhiều bài viết khá tốt, đặc biệt là của GS Lâm Quang Thiệp. Ai quan tâm, xin để lại comments có địa chỉ gửi thư, tôi sẽ rất hân hạnh gửi tặng sách (vì sách in ra để làm gì nếu không để phổ biến cho những người quan tâm?)

Vài giòng tản mạn, suy nghĩ lăng nhăng đầu năm về những vấn đề chuyên môn của ngành. Vài hôm nữa là lại đi làm rồi, một năm mới vất vả (năm cọp mà!) đang chờ đón, chắc là thế ...