Đây là câu hỏi mà tôi được hỏi nhiều nhất trong mấy ngày qua. Lý do là trong Quy chế đào tạo tiến sĩ 2021 mới ban hành, ở Phụ lục 2 có nêu yêu cầu về ngoại ngữ, trong đó tiếng Anh thì nếu có chứng chỉ TOEFL cần đạt 46 trở lên; nếu có IELTS thì cần 5.5 trở lên. Cả hai đều được xem là tương đương bậc 4/6 trong khung năng lực ngoại ngữ của VN.
Dưới đây là những câu trả lời của tôi.
Câu trả lời ngắn nhất là: KHÔNG! Vâng, không tương đương dù rõ ràng điểm 46 TOEFL được nêu rõ ràng, từ 46 điểm trở lên là đã tương đương với 5.5 IELTS rồi. Xem hình dưới đây.
Nhưng tại sao vậy? À, muốn giải thích thì phải có câu trả lời dài hơn. Vậy thì đây.
Câu trả lời dài hơn một chút là: KHÔNG SAI, NHUNG KHÔNG ĐÚNG. Không sai, vì theo bảng so sánh của TOEFL đưa ra và được nhiều người công nhận thì ai có điểm TOEFL trong khoảng 46-59 TOEFL thì hoàn toàn tương đương với 5.5 IELTS. Như vậy, nói rằng 46 điểm TOEFL tương đương với 5.5 IELTS thì không sai một chút nào cả.
Nhưng cũng không đúng, vì 5.5 IELTS là một điểm số duy nhất nhưng điểm tương đương TOEFL của nó lại là một dải, từ 46-59 (cách nhau đến 14 mức điểm). Mức điểm liền kề thấp hơn là IELTS 5, thấp hơn 0.5 điểm IELTS, nằm ở một bậc năng lực khác (bậc B1 so với B2 của điểm 5.5). Và ai đã thi IELTS đều biết là để tăng 0.5 điểm IELTS thì không hề dễ.
Trong khi đó, 46 điểm TOEFL chỉ là mức điểm khởi đầu của một dải khá dài. Với 13 mức điểm khác nhau trong dải điểm 14 mức này, thì sự xê xích nhau chỉ 1, 2 điêm giữa hai điểm số thực sự không có nhiều ý nghĩa. Chắc hẳn là không có sự khác biệt về năng lực giữa một người 46 và một người 47, 48 hoặc thậm chí 50= điểm TOEFL.
Nhưng, và đây là điểm nguy hiểm chết người, nếu một người 45 điểm và một người 46 điểm, thì theo bảng so sánh dưới đây, sự khác biệt chỉ một điểm số lại khiến cho số phận của hai người này khác nhau. Một người đủ điều kiện làm tiến sĩ, còn một người thì không đủ. Thật đúng là học tài thi phận!
Vậy tóm lại là gì? Xin mời các bạn đọc đoạn dưới đây, có thể xem là kết luận:
Về trình độ Tiếng Anh, TOEFL iBT 46 tương đương với IELTS 5.5 trở lên:
Quy định không sai vì theo bảng so sánh điểm giữa TOEFL và IELTS do TOEFL công bố chính thức thì điểm TOEFL trong khoảng từ 46-59 là tương đương với 5.5 IELTS. Tức là điểm 46 TOEFL lọt trong khoảng điểm được cho là tương đương với 5.5 IELTS.
Tuy nhiên cách xét tương đương này cũng không phải là đúng, vì TOEFL và IELTS sử dụng 2 kiểu thang đo khác nhau. IELTS dùng thang khoảng cách (gọi là band score), giữa các mức điểm liền kề nhau có một khoảng cách khá xa về năng lực. Nếu ai đã từng đi thi IELTS sẽ thấy từ 5 điểm (mức cao của B1) lên 5.5 (mức đầu của B2) hoặc từ 5.5 lên 6.0 (mức giữa của B2) là điều không dễ dàng.
Trong khi đó, TOEFL dùng thang liên tục, khoảng cách về năng lực giữa các mức điểm liền kề nhau không có nhiều ý nghĩa. Hầu như không có khác biệt giữa những người đạt 45, 46 hoặc 47 điểm. Trên thực tế kết quả thi của một người đi thi TOEFL hai lần liên tiếp khác nhau có thể chênh nhau vài điểm là bình thường.
Với kinh nghiệm của một người đã từng là giảng viên tiếng Anh và cũng có nhiều nghiên cứu về các chứng chỉ tiếng Anh quốc tế, tôi tin chắc rằng để đạt được 46 điểm TOEFL thì dễ hơn so với đạt 5.5 IELTS, bởi đề thi TOEFL sử dụng nhiều câu hỏi trắc nghiệm nên điểm số đạt được vẫn có ít nhiều may rủi, đặc biệt là ở mức thấp.
Về mặt kỹ thuật, để so sánh chính xác hai thang đo khác nhau, một bên là một dải điểm (từ 46 đến 59 TOEFL) và một bên là một điểm duy nhất (5.5 IELTS) thì phải lấy điểm giữa trong dải điểm (từ 46 đến 59 TOEFL) để so sánh. Điểm giữa ở đây chính là 52 TOEFL. Nếu lấy 46 điểm TOEFL sẽ là hơi thấp.
