Xin đừng gọi Learning Outcomes là Chuẩn đầu ra nữa, làm ơn đi!

Entry này (có lẽ) sẽ rất ngắn, vì tất cả nội dung của nó đã được thể hiện trong cái tựa rồi. Nếu nó không ngắn, ấy là do tôi hay nói lăng nhăng, tản mạn nên thành ra dài dòng, thế thôi.

Tóm tắt cho những ai thiếu thông tin nền, lâu nay VN vẫn gọi Learning Outcomes là Chuẩn đầu ra. Tại sao gọi như vậy, tôi không biết, nhưng cách gọi đó đã chui vào sách vở, tài liệu tập huấn, và cả các văn bản hành chính nữa. Tóm lại, nó đã định hình, và cho dù tôi có lên tiếng đến thế nào đi nữa, thì mọi việc cũng đã rơi vào tình trạng: "thôi, xong!".

Như mọi người trong giới đều biết, tôi là người từ đầu đã kiên trì không đồng ý với cách gọi Learning Outcomes là Chuẩn đầu ra. Lý do ư, nhiều lắm, các bạn có thể tìm lại trên chính blog này. Tôi đã viết mấy bài về điều đó từ cách đây vài năm, và luôn phát biểu ý mình trong mỗi lần họp hành, tập huấn, lấy ý kiến chuyên gia, vân vân và vân vân.

Tất nhiên là trong vô vọng!

Vậy thì hôm nay, căn cớ gì mà tôi lại viết mẩu này? À, là do tôi sắp tổ chức một đợt tập huấn cho đối tượng là giảng viên các trường đại học muốn áp dụng tiêu chuẩn chất lượng CTĐT của AUN trong trường của mình. Phải rồi, AEC đến nơi rồi, thì cũng phải tìm cách hội nhập đi chứ?

Và tất nhiên, cụm từ CĐR lại được nhắc đến. Vì nó là yêu cầu đầu tiên của tiêu chuẩn đánh giá chất lượng theo AUN. Một chương trình đào tạo thì phải có LOs rõ ràng, được kết nối chặt chẽ với mục tiêu, sứ mạng của Khoa và của Trường, bla bla bla....

Vậy thì phải gọi LOs là gì trong tiếng Việt chứ? À, thì là Chuẩn đầu ra, chứ còn là cái gì nữa? Người ta đều gọi thế, trên khắp nước Việt chứ có riêng gì nơi nào, cớ sao tôi lại không chịu gọi như thế mà cứ đòi một mình một cõi, mình nói mình nghe, là sao?

Dạ, là thế này ạ.

Mọi người cứ tha hồ gọi Learning Outcomes là chuẩn đầu ra, nếu muốn. (Và mọi người ĐÃ và ĐANG gọi, yes!!!)

Nhưng ít nữa, khi các chuẩn nghề nghiệp được xác định bởi các hiệp hội nghề nghiệp chung trong khối ASEAN, ví dụ, chuẩn (nghề nghiệp) của sinh viên tốt nghiệp khối ngành kỹ thuật máy tính (computer engineering) được đưa ra  - những cái chuẩn ấy, tất nhiên được gọi là OUTCOME STANDARDS tức chuẩn đầu ra đúng nghĩa, dịch word-by-word luôn đó - thì chúng ta sẽ gọi nó bằng gì? Hay lại chế ra một từ khác để gọi outcome standards, bởi cách dịch đúng của outcome standards là chuẩn đầu ra thì đã bị dùng cho một cụm từ khác chẳng có liên quan gì là Learning Outcomes mất rồi?

Có nghĩa là, cái gì vào đến VN cũng cứ phải lệch đi một chút (hoặc "nhiều chút") cho nó khác người và "đậm đà bản sắc dân tộc", hay sao?

Xin mạn phép nhắc lại định nghĩa của từ "standard" mà chúng ta đã dịch sang tiếng Việt là "chuẩn". Định nghĩa ấy lấy trong tài liệu này đây, slide số 2: https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&ved=0CCoQFjACahUKEwiKnNqCq7nIAhWk2qYKHSkgDoU&url=http%3A%2F%2Fwww.cedefop.europa.eu%2Ffiles%2FFinal_PPT_on_outcome_standards_study.ppt&usg=AFQjCNFswGJ_-GGsZAYRJcPXcrsbBPJGww&sig2=zIZr-C1McaAu_sEy2jkWZA

Standards are technical specifications, measurable, drawn up by consensus and approved by a recognised organisation.

Chuẩn là các đặc tả kỹ thuật đo đạc được và được mọi người đồng thuận, được phê chuẩn bởi một tổ chức có thẩm quyền.

Hãy so sánh định nghĩa này với cụm từ "learning outcomes" do các trường tự đặt ra mà xem, có thấy chỗ nào trùng khớp hay không? LOs chỉ là những phát biểu về kết quả dự kiến mà một chương trình có thể (có thể, chứ không chắc chắn) cung cấp cho người học ở đầu ra của chương trình, tức là khi sinh viên ra trường. Nhắc lại nhé: Không ai phê chuẩn, không được mọi người đồng thuận (vì trường nào đưa ra kết quả dự kiến của trường ấy), hầu như không đo đạc được, vậy gọi nó là chuẩn thì chuẩn ở cái chỗ nào?

Ờ vậy nếu không gọi là chuẩn đầu ra thì gọi là gì nào, tôi nghe có người thách đố như vậy.

Well, gọi là gì thì tùy, nhưng không được gọi là chuẩn đầu ra, vì cái ấy sẽ dành để gọi OUTCOME STANDARDS, các bạn nhé! :-)

Còn đây là đề nghị của tôi: gọi là "kết quả học tập (dự kiến)" (expected learning outcome), hoặc đơn giản hơn là "kết quả đầu ra" để phân biệt kết quả của cả chương trình (là cái mà chúng ta đang nói tới) và kết quả quả của từng môn học, là việc của từng người thầy, không liên quan mấy đến chuyện mà chúng ta đang nói.

Vậy được chưa?

Vâng, xin đừng gọi Learning Outcomes là chuẩn đầu ra nữa nhé!

Làm ơn đi!